Το έργο τούτο αποτελεί, ακριβέστερα, ένα μακρότατο Υπόμνημα που το υπέβαλε στα 1826 ο Καποδίστριας προς τον Τσάρο της Ρωσσίας Νικόλαο όταν απεφάσισε να παραιτηθεί από την ρωσσική υπηρεσία. Έχουμε δηλαδή εδώ ένα μοναδικό διπλωματικό έγγραφο, όπου ο Καποδίστριας, με την θαυμαστή ειλικρίνεια που τον εχαρακτήριζε, αλλά και με την σύνεσή του φυσικά, που την είχε οξύνει η μακρόχρονη τριβή του σε αυλές και ανακτοβούλια, προσπαθεί να εκθέσει όλη του την σταδιοδρομία κοντά στον Τσάρο Αλέξανδρο.