Ο Ιωάννης Καποδίστριας (ρωσικά: граф Иоанн Антонович Каподистрия‎‎, ιταλικά: Conte Giovanni Capodistria‎‎, Κέρκυρα, 10 Φεβρουαρίου 1776 – Ναύπλιο, 27 Σεπτεμβρίου 1831) ήταν Έλληνας διπλωμάτης, πολιτικός, ιατρός και είχε τον τίτλο ευγενείας του κόμη.  Διετέλεσε υπουργός εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και αργότερα ως πρώτος κυβερνήτης του νέου ελληνικού κράτους τη μεταβατική περίοδο κατά την οποία η χώρα τελούσε υπό την προστασία των Μεγάλων Δυνάμεων.

Ο Ιωάννης έλαβε τις βασικές εγκύκλιες σπουδές στην Κέρκυρα και έπειτα σπούδασε Ιατρική και Φιλοσοφία στην Πάντοβα. Επέστρεψε το 1797 στην Κέρκυρα και άσκησε το επάγγελμα του ιατρού. Σύντομα αναμείχθηκε στην πολιτική όταν το 1801 σαν εντολοδόχος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έπρεπε να εφαρμόσει το νέο σύνταγμα της Επτανήσου Πολιτείας στην Κεφαλονιά. Σε αναγνώριση των υπηρεσιών και των ικανοτήτων του το 1802 διορίστηκε Γραμματέας της Επτανήσου Πολιτείας. Όταν ο Αλή πασάς απείλησε με επίθεση την Λευκάδα στάλθηκε εκεί τον Ιούνιο του 1807 ώστε να συντονίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και να προετοιμάσει την άμυνα του νησιού. Με την παραχώρηση των Επτανήσων από τον τσάρο Αλέξανδρο Α΄ της Ρωσίας στους Γάλλους του Ναπολέοντα Α΄ το καλοκαίρι του 1807, αποσύρθηκε και το 1809 έφτασε στην Πετρούπολη οπού εντάχθηκε στη ρωσική διπλωματική υπηρεσία. Στην ρωσική πρωτεύουσα γνώρισε την Ρωξάνδρα Στούρτζα, την μόνη γυναίκα τον συγκίνησε. Το 1811 έγινε ακόλουθος στη ρωσική πρεσβεία της Βιέννης και το καλοκαίρι του 1812 διορίστηκε επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του αρχιστράτηγου των ρωσικών δυνάμεων στη στρατιά του Δούναβη, όπου παρέμεινε σε όλη την διάρκεια της γαλλικής εισβολής του Ναπολέοντα.  Όταν ο πόλεμος Ρωσίας-Γαλλίας μεταφέρθηκε στην κεντρική Ευρώπη, ο Καποδίστριας υπηρέτησε ως επικεφαλής της πολιτικής- διπλωματικής Γραμματείας του αρχιστράτηγου Μπάρκλευ ντε Τόλλυ. Ο τσάρος εκτιμώντας τις ικανότητες του Καποδίστρια τον έστειλε στην Ελβετία, οπού πρωταγωνίστησε στις διαπραγματεύσεις για την ουδετερότητα, ενότητα και ανεξαρτησία των Ελβετών. Κεντρικός ήταν ο ρόλος στο Συνέδριο της Βιέννης, κατά την διάρκεια του οποίου ίδρυσε την Φιλόμουσο Εταιρεία. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1815 ο τσάρος τον διόρισε Γραμματέα του Κράτους για τις εξωτερικές υποθέσεις και ήταν ο Καποδίστριας εκείνος που υπέγραψε την Συνθήκη των Παρισίων για λογαριασμό της Ρωσίας τον Νοέμβριο του 1815. Από τις αρχές του 1816 ζει και εργάζεται στο Υπουργείο Εξωτερικών στην Πετρούπολη και μοιράζεται τις υποθέσεις με τον Νέσελροντ. Γρηγορα ο Καποδίστριας κέρδισε την φήμη του έξυπνου και πεφωτισμένου ευπατρίδη, προστάτη των τεχνών και των επιστημών και έχαιρε μεγάλου σεβασμού στους λογοτεχνικούς κύκλους. Στις αρχές του 1817 ο Νικόλαος Γαλάτης τον πληροφόρησε για τα επαναστατικά σχέδια της Φιλικής Εταιρείας. Το 1819 επισκέφθηκε την Κέρκυρα και μετέβει στο Λονδίνο και Παρίσι για να διαμαρτυρηθεί για την καταπιεστική πολιτική του αρμοστή Μαίτλαντ. Όταν το 1820 τον συνάντησε ο Εμμανουήλ Ξάνθος για να του πείσει να αναλάβει την ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας και να τεθεί επικεφαλής της προσπάθειας των Ελλήνων στην προετοιμασία της εξέργεσής τους ο Καποδίστριας αρνήθηκε.

Με την έναρξη της Ελληνική Επανάσταση του 1821 προσπάθησε να επιτύχει στρατιωτική εμπλοκή Ρωσίας και Πύλης, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Αποτυγχάνοντας να μετατρέψει την πολιτική του Τσάρου υπέρ των Ελλήνων, αναχώρησε με άδεια από την ρωσική διπλωματική υπηρεσία για την Γενεύη, όπου διέμεινε από το 1822 έως το 1827.

Στις 14 Απριλίου 1827 η Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας τον εξέλεξε με επταετή θητεία πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας, θέση από την οποία ήρθε σε προστριβές με τους τοπικούς αξιωματούχους με αποτέλεσμα τη δολοφονία του στις 27 Σεπτεμβρίου 1831, στο Ναύπλιο, από τον Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη, που ήταν συγγενείς του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, σε αντίποινα της φυλάκισης του τελευταίου. Η σορός του κυβερνήτη μεταφέρθηκε τον Απρίλιο του 1832 στην Κέρκυρα από τον αδελφό του Αυγουστίνο και ενταφιάστηκε στην Ι. Μ. Πλατυτέρας δίπλα από τον τάφο του πατέρα του, Αντωνίου Μαρία Καποδίστρια.

Ως κυβερνήτης ανακήρυξε την ίδρυση της Ελληνικής Πολιτείας και προώθησε σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την αναδιοργάνωση της κρατικής μηχανής, καθώς και για τη θέσπιση του νομικού πλαισίου της νέας πολιτείας. Επίσης, αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις σε τακτικά σώματα υπό ενιαία διοίκηση. Προσπάθησε και πέτυχε παράλληλα την επέκταση των συνόρων του νέου κράτους και την κατοχύρωση της ελληνικής ανεξαρτησίας.