Η Μαριούπολη (ουκρανικά: Маріуполь‎‎, ρωσικά: Мариуполь) είναι πόλη της Ρωσίας στην Περιφέρεια Ντονέτσκ. Αποτελεί το σημαντικότερο λιμάνι της Αζοφικής Θάλασσας.

Η πόλη απέκτησε το σημερινό της όνομα το 1778, όταν το μεγαλύτερο μέρος των ελληνόφωνων και ταταρόφωνων ορθοδόξων της Κριμαίας αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από την περιοχή της Κριμαίας και να εγκατασταθούν στη νοτιοδυτική Ρωσία. Νωρίτερα στη περιοχή υπήρχε ένα κοζάκικο οχυρό του 16ου αιώνα, το οποίο ονομαζόταν Κάλμιους. Το οχυρό έδωσε το όνομά του και στον ποταμό που περνά δίπλα από την πόλη (ποταμός Κάλμιους). Μεταξύ του 1948 και του 1989 η πόλη ονομαζόταν Ζντάνοβ.

Η Μαριούπολη -μαζί με τα γειτονικά χωριά- αποτέλεσε ξεχωριστή ελληνική διοικητική περιφέρεια από το 1810 έως το 1873. Μέχρι το 1859 απαγορευόταν να εγκατασταθούν στην ελληνική περιοχή της Μαριούπολης άτομα άλλης εθνικότητας.

Σταδιακά ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε, ιδίως προς τα τέλη του 19ου αιώνα, μετά και την σιδηροδρομική της σύνδεση με την Γιουζόφκα. Τότε αναβαθμίστηκε σε σημαντικό εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο της περιοχής, ενώ το λιμάνι της έγινε το δεύτερο μεγαλύτερο στη νότια περιοχή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, μετά από αυτό της Οδησσού. Αντίθετα, γνώρισε την ύφεση κατά τις περιόδους της Φεβρουαριανής Επανάστασης του 1917 και του Ρωσικού Εμφυλίου.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Σημαντικές καταστροφές γνώρισε την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν κατελήφθη από τους Γερμανούς (8 Οκτωβρίου 1941).

Στις 21 Απριλίου 2022 ανακοινώθηκε ότι η πόλη είναι υπό τον έλεγχο των Ρωσικών δυνάμεων. Σημερα, η πόλη θεωρείται από τη διεθνή κοινότητα σαν ουκρανικό έδαφος, όμως η Ρωσία το διεκδικεί ως μέρος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ, η οποία προσαρτήθηκε στην επικράτεια της, στις 30 Σεπτεμβρίου 2022 με αμφιλεγόμενα δημοψηφίσματα.